БежтIаса Кахетиялъул Къварели районалъул Ахалсопели абураб росулъе щвезегIан буго 54 километр. Мадугьалихъ рукIиналъ чIахIияб гIелалда лъикI лъалаан гуржи мацI. Щибаб хъизама-лъул рукIана гьалбал-гуржиял. Цоцазухъеги гIемер щолаан.   ЭБЕЛАЛЪ БИЦУНААН…     Дир эбел, Марзият МаламухIамадова гьаюна 1928 соналда. Гьелъ гIезабуна ичIго лъимер. Гьелъ бицунаан: «ГIолохъанаб заманалда – росасе иналде кIиго ва ригьнада йикIаго щуго соналъ...

        Москваялда, пачалихъияб библиотекаялда, щуабилеб нухалда тIобитIана реставраторазул халкъазда гьоркьосеб конференция. Гьелда гIахьаллъиги гьабула библиотекабазул, архивазул хIалтIухъабаз ва тарихчагIаз. Дагъистаналдаса гьеб конференциялда гIахьаллъана РАНалъул ДФИЦалъул гIелмияй хIалтIухъан Заира Ибрагьимова. Гьелъ гьениб бицана XVII-XVIII гIасрабазда Дагъистаналда кагъат гьабулеб букIараб къагIидаялъул хIакъалъулъ.      Гьелъулгун буго нижер жакъасеб гара-чIвари.      — Заира, кина-кинал росабалъ кагъат гьабулеб букIарабали...

      Имам Шамил накълулъаралдаса исана тIубала 150 сон. БакъигIалъул хабалалъ аварагасул инсул вац ГIабасида аскIоб ахирисеб руссен батарав Кавказалъул лъабабилев имамас гьаб дунялалъулгун къо-лъикI гьабуралдаса ана гьебгощинаб мех. Чанги лъим чвахана ГIанди ва Авар гIоразухъан гIодобе. ГIемерал лъугьа-бахъинал ккана гьеб 150 соналда жанир магIарухъги. ГIезегIан тIадчагIи хисана, чIвана, ана, лъугIана. Гьезул гIемерисезул лъалкI...

Нилъерго тарих лъачIони, жакъаселъе къимат кьезеги букIинеселъул хIисаб гьабизеги расги бигьаго букIунаро. Кинха гьеб лъазе бугеб? ТарихчагIазул, археологазул кумекалдалъун. Гьединазул цояв ккола тарихиял гIелмабазул кандидат, РАНалъул ДФИЦалъул историялъул, археологиялъул ва этнографиялъул институталъул кIудияв гIелмияв хIалтIухъан, «Дарс»» НПЦялъул генералияв директор, «МавраевЪ» басмаханаялъул нухмалъулев, Буйнакск районалъул Дурангъиса Рабадан МухIамадов. Гьесулгун буго нижер жакъасеб гара-чIвари.     —...

Ахираб къого соналда жаниб нилъер тарихалда, адабияталда ва маданияталда хурхун тарихчагIаз, гIалимзабаз, гьединго гIагараб ракь лъазабулез хъван къватIире рачIана анцI-анцI тIахьал. Къадаралъул рахъалъ тIолабго советияб гIуцIиялъул заманалда рахъараздаса дагьал гьечIел гуребги, гьел руго бугеб хIалалъе, заманалъе битIараб къимат кьун, хIакъикъат рагьарал, ай партиялъул идеологиялъул мугьру тIад чIвачIел.   Дагъистаналъул, магIарулазул тарихалъул хIакъалъулъ хъвараб анцIила микьго...

  БакътIерхьул улкабазда бугелде ва гьениб къиматаблъун рикIкIунелде дир рекIелъ рокьукълъи букIаниги, дие къа­булаблъун лъугьун буго гьениб дида бихьулеб ва нилъеца рахъ кквезе мустахIикъаб цо хIужа – доба хIукумат хиса­ниги, бетIерлъуде щив кканиги, хисизаричIого хутIула къватIазда ва шагьаразда лъурал цIарал. Большевика­зухъе улка ккедал советияб Россиялда лъилъулареб ун­тилъун лъугьун буго цIарал хисизари.     Дир пикруялда...

  Тарихалда рекъон, Дагъистаналъул ракьалда гIадамаз гIумру гьаби­зе байбихьун буго 150 азарго соналъ цебе. Гьелдаса нахъе батIи-батIиял къавмаздаса гIуцIараб халкъалъ нахъа тана цIар араб, бахIарчияб нух. Экономикияб, культурияб цебетIеялъулъ ккана кIуди-кIудиял хиса-ба­сиял. Берцинаб тIабигIаталъги, ракI рагьарал гIадамазул хасияталъги батила, Жебал Каф (Кафалъул мугIрул) абулеб ракьалде магърибалда­саги машрикъалдасаги гIалимзабазулги гIадатиял гIадамазулги пикру цIалеб букIана. Гьединаб гьитIинаб,...

Болъихъ районалъул Шодрода росулъа КIудияб ВатIанияб рагъде ун вуго 55 чи. Гьездаса 33-яв абадиялъго кьалул майданал­да хутIана. Бергьенлъи босун тIадруссаразда гьоркьов вукIана АхIмаднаби ШугIайповги.     Дида мунагьал чураяв АхIмаднаби лъикI лъалаан. Болъихъ зонаялда «БагIараб байрахъ» газеталъул хасав мухбирлъун хIалтIулев дун араб гIасруялъул ункъоа­билел соназда гIемер дандчIвалаан А. ШугIайповгун. Гьес гьоболлъиги рагIизабун букIана дида. Щибаб...

Жамиля ДАГИРОВА, искусствоялъул тарихчIужу, Кав­казалъул рагъул заманалда Ф. Рубол творчествоялъул ва гьесул панорамаялъул тарихалъул цIех-рехчIужу.     Исана 1 июналда 130 сон тIубана машгьурав художник Франц Рубоца «Штурм Ахульго» абураб сурат-па­норама бахъаралдаса.   Гьелъул хIакъалъулъ лекциял цIализе байбихьана Дагъистаналъул Миллияб музеялъ Инстаграмалда бу­геб жидерго гьумералдасан ва You-Tube каналалдасан. ТIоцебесеб лекцияги тIобитIана 5 июлалда.     Кида...

ТIоцебе Дагъистаналде исламалъул байрахъ бачIарав чи ккола Сал­ман бину РабигIатил Багьили. Гьев вачIана, ислам тIибитIизабулаго, Дербенталде щвезегIан. Гьелдаса хадуб гIемерлъана гIарабаз Дагъиста­налде гьарулел гъазаватал.   ГIабасилазул халиплъиялъул за­маналда Дербент шагьар лъугьун букIана битIахъе гIелмияб центр­лъун. Гьарун-Рашидил заманалда гьевги вачIун вукIана цо нухалда гьениве, жиндирго лъималгун ца­дахъ. Гьенир гIемерал машгьурал гIалимзабиги рукIана.   Нилъеда лъалев тIоцевесев...