Исана кIодо гьабуна КIудияб Бергьенлъиялъ 75 сон тIубай. Нилъер гIолилазда лъазе ккола сундулъ букIарабали Советияб армиялъул къуват ва сунца кумек гьабурабали вахIшиял фашистаздаса бергьенлъи босизе… «РФялда лъай кьеялъул хIакъалъулъ» абураб законалдаги, «РФялда лъай кьеялъул миллияб доктринаялдаги», «РФялъул гражданазулъ патриотизм куцай» абураб программаялдаги, «РФялда гIолилазе тарбия кьеялъул хIакъалъулъ» абураб концепциялдаги ва «ДРялда ватIан бокьиялъул...
Гъуниб районалъул СалтIа росдал жамагIаталда лъикI лъалаан Аминат-кIодо. Гьей гьаюна араб гIасруялъул 20-абилел соназул байбихьуда. 1970-абилел соназда дун хIалтIулев вукIана гIелмабазул кандидатасул диссертациялда тIад. Щвана республикаялъул централияб архивалдеги, цIалана дол соназул хIакъикъат рагьулел гIемерал документалги. БакIаб асар гьабулаан гьез ракIалъе. Кин гIумру гьабулеб букIараб нилъер умумуз? Рукъги, хъизамги, колхозалъул хур-ахги жидер гъуждузде бегарал руччабаз...
15 июналдаса байбихьун республикаялда гIорхъичIваялъул низам дагь-дагьккун нахъе бахъизе байбихьана. Амма ахIвал-хIал хIалуцани, гьеб хIукму хисизабизе бугин, гьединлъидал гIорхъичIваялъул низам бигьа гьаби заманаялъе гьабураб тадбирлъунги ккезе рес бугин лъазабуна гьал къоязда республикаялъул «Роспотребнадзоралъ». ТIоцебесеб иргаялда, хIалтIизе риччана парикмахерскиял, ретIел чурулел бакIал, хIамамал, батIи-батIияб къайи-цIа бичулел тукаби ва гьел гурел цогидалги бакIал. Гьединго шагьаралъул...
«ХIакъикъат» газеталъ байбихьулеб буго, коронавирусалде данде къеркьолаго гIумруялдаса ратIалъарал, медицинаялъул хIалтIухъабазул хIакъалъулъ хъвазе. ГIаммаб куцалда Россиялда гьезул 190 чи хванин хъвалеб буго интернеталда. МухIканлъи жеги лъаларо. Гьединго чIванкъотIи гьечIо Дагъистаналда хваразул рахъалъанги. Цояз 40-йин, цогидаз 50-йин рехсолел руго тарихал. Кин батаниги, гьезул цояй ккола 28 апрелалда Аллагьасул къадаралде щварай Гъуниб районалъул Шангъода...
Гьорорал хIатIал, понцIон рачIарал бидурихьал, гьоркьо-гьоркьоб рукIкIунел ччорбал – гьединал гIаламатал рукIуна варикозалъул унти бугони. Гьезде кIвар кьечIого теялъ сунде рачине бегьулеб? Бидурихьал гIатIилъарал чагIазе операция кин гьабулеб? Гьел ва цогидал суалалгун, нижер мухбир Нури Нуриевас гара-чIвари гьабуна рекIелгун бидурихьазул унтабазул тохтур-хирург, ДРялъул сахлъи цIуниялъул отличник Ислам Албуриевасулгун. — Ислам, варикозалъул унтийин щиб унтуда абулеб?...
Бигьародул гъотIол сариналъухъ ХIалтIудаса хадуй шагьаралъул паркалде арай дие роол хIикматаб асар гьабуна хIанчIазул панаял бакъназги, гьел бакъназухъ гIенеккун машгъуллъун ругел гIолилазги, гIолилазухъ хIасратго балагьун бугеб рокьиялъги. Ццидалаб унтуца жанире къотIун рукIарал гIадамазул цIун букIана парк. Киса-кибего – сунтIун хIалхьолареб талихIалъул махI. Паркалда скамейкаялда гIодой чIарай диде аскIоре рачIана цIикIкIараб ригьалъул рос-лъади ва гIодор...
1958-1959 цIалул соналда дун ана Начада росдал школалда цIализе. ГIемер ракIалде щола, байбихьул классалде вачIиндал букварьги кьун, цIализе ва хъвазе малъарай гIурус учительница Таня (фамилия кIочана). Гьелда цадахъ рикIкIадаб Россиялдаса нижехъе ячIун йикIана жеги лъабго учительница. КIочон толаро, дун захIматго унтараб мехалда, нижехъе рокъоеги ячIун, Нина абурай учительницаялъ, жиндирго ботIродасаги бахъун шал дир горбода жемараб...
«Мун унтизе ресго гьечIин, парахат рокъой чIа», — янги абун, март моцI бащалъуде щвараб заманалда, самоизоляциялде йитIана дун нижер бетIерав редакторас. Гьалеха, лъабабилеб моцI гирулеб буго, тIегь-хералдеги юссун, Гьидалъ яхчун йигелдаса. ГIаламалдего рокъор чIаян ахIи балеб гьаб заманалда, щибаб цIияб номералде хъвазе цIиял-лъикIал харбалги кирха ратилел. Архивалда хъирщардулаго, тIаде ккана 2015 соналъ Турциялде гьабураб сапаралдаса...
Мокъокъ росдадаса кIиго километралъул манзилалда, бакътIерхьул рахъалда, Микьуда гIурул рагIалда буго ицц. Гьениса лъим гьекъолеб мехалда цо дагьабго чIабтIил махI чIвала. Гьеб буго кванирукъалъе цIакъ пайдаяб лъим. Гьелда халкъалъ лъун буго «Бодохская минеральная вода» абураб цIар (БМВ). Мокъокъ МагIарухъ хIалтIулев цо тохтурасул квералда байбихьун букIана экзема. Чанго батIияб дару хIалтIизабуна тохтурас, амма хIасил ккечIо....
Жакъа миллиял мацIал цIуниялда сверухъ гIемераб хабар бицунеб буго. Гьалделел руго пикраби. Гьел хIалуцун, цоцалъ речIчIун, гьалаглъараб гIоралда цебе бугеб цо сангар тIезабун бажаруларого ругел гIадин руго. Гьеб тIезабичIого, гIорги цолъиялъул ралъдахъе щолеб гьечIо. Гьеб къеркьеялъул цебесеб кьердаги руго магIарул мацIалъул мугIалимзаби, хъвадарухъаби, шагIирзаби, мухбирзаби. Цо-цояз абизе бегьула гьезухъа чед бахъулеб бугилан. Гуро. Гьезухъа бахъулеб...
