ЖамагIаталда мугъчIвай гьабиялъ цIикIкIана хIалтIул рахъин Росу-жамагIат ккола цо кIудияб хъизам. Росдал бегавулги ккола гьеб хъизамалъул эмен гIадав чи. Гьединлъидал гьесде тIаде ккола хъизамалъул масъалаби тIуразариялъул ишги, «лъималазул» гIумру-яшав лъикIлъизабиги.Росдал бегавуллъун вукIаго жамагIаталъе щиб гьабун бажарараб, кинал суалаз жакъа рахIатхвезабун бугеб, кинал ругел церечIарал масъалаби? Гьел ва цогидал суалалги рорхун, нижеца гара-чIвари гьабуна Хасавюрт...
Парашюталъ кигIан гIемер кIанцIаниги, ругьунлъизе заман щун бугониги, рекIелъа хIинкъи тIагIунеб гьечIин абулаан Танкаевас Меседил медалалда академия лъугIизабидал, МухIамад Танкаевасе рес щвана хъулухъ гьабизелъун аскаралъул бокьараб тайпа тIасабищизе. Гьесда абула гьаваялъулгун десанталъулал аскаразде айилан. Гьевин абуни киданиги самолеталдасан парашюталъ кIанцIун вукIинчIо, парашют бихьунцин букIинчIо… — ХIалтIи байбихьизе ккана парашют лъазабиялдаса, — ян бицунаан МухIамад...
ГIажаибаб къисматалъул Испаниялъул офицерас щиб гьабулеб букIараб Кавказалда? «Кавказалъул гIемерисел халкъалго гIадин, лезгинал, гьитIинаб къоялдасаго нахъе, ккола гьунар тIокIал кьвагьдохъаби». Гьедин абуна Кавказалъул халкъазул гIумруялъул хIакъалъулъ лъай бугев Испаниялъул офицер дон Хуан Ван Гален граф Перакампосица (1788-1864). (Нилъеда лъала, гIурусазги къватIисел улкабазул вакилзабазги «лезгиналин» абулаан Дагъистаналъул тIолалго мугIрузул халкъазда. – Ред.). Хуан Ван Галенил...
Гъира букIун гIолеб гьечIо, сурсатги къваригIунеб буго «Наркотикал гьечIеб Россия» проекталъул автораз гьабураб цIех-рехалда рекъон, Hydra абураб даркнеталда щибаб къойил наркотикал ричула 13 600 чиясе. Даркнетин абула, хъвай-хъвагIай гьабулаго, хIакъикъияб цIарги цогидал баяналги цIехечIого, балъгояб дарам гьабизе кумек гьабулеб сайталда. Наркотикал ричулезул даркнеталда жанире раккулезул къадар бахуна 800 азарго чиясде. Гьеб ахIвал-хIалалъ рахIатхвезабураб РФялъул...
ХХI гIасру – цIиял ресал, цIиял захIмалъаби ГIалимзабаз, цебегоялдаса нахъе, гьоркьохъеб ригьалъул гIадамал микьго сагIаталъ кьижи лъикIаблъун рикIкIуна. Инсанасул сахлъиялъе кIвар бугеб жолъун ккола гIураб къадаралда кьижи. Макьу тIури сах гьабулев тохтур ккола сомнолог. Макьу щунгутIи гьеб унти гурин, батIи-батIиял унтаби сабаблъун лъугьунеб гIаламат бугин рикIкIуна специалистаз. Ахираб нусго соналда искусственнияб канлъи, гьединго компьютерал...
Рахьдал мацIал ва культура цIуниялъулъ миллияб прессаялъул кIвар ТIадеялдаса тIаде хIалуцунеб буго Дагъистаналда рахьдал мацIал школазда малъиялъулги, гьел цIунизе ккеялъулги, щибаб миллаталъул вакиласда жиндирго мацI лъазе тIадаб букIиналъулги хIакъалъулъ бицунеб масъала. Цо рахъалъ босани, гIажаиблъи гьабизе ккараб хIужа гьечIищ миллаталги мацIалги гIемерлъиялъ берцин гьабураб Дагъистаналда гьединаб суал баккиго. Гьеб суал бижизего кколароан нилъер гьаниб....
12 октябралда кIодо гьабуна Гъуниб район гIуцIаралдаса 90 сон тIубай Жакъасеб Гъуниб районалъул ракьалда, 1741 соналда бекана бащдаб дунял квегъарав Надир-шагьасул бодул хIуби. Гьаниб бана имам Шамилица жиндирго ахирисеб сангар, 1859 соналда ахир лъуна 25 соналъ халатбахъараб Кавказалъулаб рагъуе. Гьанив гIуна Дагъистаналъул ункъабилев имам МухIамадхIажи, гьанив гьавуна Северияб Кавказалъул амир УзунхIажи. КIудияб ВатIанияб рагъде...
Эпидемия тIибитIиялде данде хIалтIи гьабулеб буго 14 октябралда больницаялда регизаруна сибиралъул язва унтиялда щаклъи бугел лъабгоял. Гьезда гьоркьоса кIигоязул гьеб унти букIин чIезабуна, лъабабилесул хIакъалъулъ жеги мухIканлъи лъалеб гьечIо. Унтарал ккола ЦIияб Лак районалъул ЦIияб Кули росулъа. Гьезде унти бахун буго жидецаго хьихьун букIараб хъураб хIайваналдаса. Микьабилеб октябралда оц хъолелъул, гьелъул хважаинги, гьесие кумек...
МугIрузулаб Дагъистаналъул бакьулълъиялда, ралъдал гьумералдаса 1200-1400 метралъул борхалъуда буго Гъуниб район. Гьелъул гIатIилъи буго 609,5 кв.км. Районалда буго 67 росу (кулабигун цадахъ), 18 росдал администрация. ГIумру гьабулеб буго 25800 чияс.Бищунго борхалъуда бугеб бакIлъун рикIкIуна «Маяк» (2387 метр). ТIоцебе Гъуниб район гIуцIана, кантон хIисабалда, 1928 соналда, ВЦИКалъул къотIиялда рекъон, районлъун гьабуна 1929 соналъул лъабабилеб июналда....
ГьитIинав Драгомирица рагьулеб буго дунял Нилъеда гьоркьор къанагIатги ратиларо мегIергун гIалахги, ралъадгун гIорги бокьуларел чагIи. Щибабкъойилаб хIалтIуда свакараб мехалда хIаракатги бахъула тIабигIаталде хIухьбахъи гьабизе ине. Цебе росу тун къватIире бихьинал унел рукIун ратани, гьанже руччабиги уна ва гьел щоларел бакIалги дунялалда къанагIатги ратиларо. Цебе даран-базаралъ къватIисел улкабазде унел рукIун ратани, жакъа гIемерисел уна берцинаб...
