Ахираб къого соналда жаниб нилъер тарихалда, адабияталда ва маданияталда хурхун тарихчагIаз, гIалимзабаз, гьединго гIагараб ракь лъазабулез хъван къватIире рачIана анцI-анцI тIахьал. Къадаралъул рахъалъ тIолабго советияб гIуцIиялъул заманалда рахъараздаса дагьал гьечIел гуребги, гьел руго бугеб хIалалъе, заманалъе битIараб къимат кьун, хIакъикъат рагьарал, ай партиялъул идеологиялъул мугьру тIад чIвачIел. Дагъистаналъул, магIарулазул тарихалъул хIакъалъулъ хъвараб анцIила микьго...
М. АхIмадов вуго унго-унгояв шагIир, таржамачи, публицист, гIемерал тIахьазул автор. Гьев вуго кIудияб пагьму-гьунар БетIергьанасдаса насиблъарав, гIакъилав, тавакалав, лебалав, кIвахI гьечIев, жиндир къалмикьан бачIунеб щибаб рагIулъ бихьинчилъи, бахIарчилъи бессизе бажарарав чи. ШагIирасул бажари буго жинца хъвалебщиналъулъ щибаб рагIи кколеб бакIалда, къадалъ гамачI гIадин, рекъезабун лъезе.Гьев чIухIун ва вохун вукIуна нилъер умумузул бахIарчилъиялдаса, гьезул къвакIиялдаса, тIаде ккараб къо баччизе кIолеб лебаллъиялдаса....
ДРялъул бетIерасул ишал тIуралев Сергей Меликов 12 ноябралда дандчIвана республикаялъул журналисталгун.Гьениб бицана коронавирусалъ унтарал цIикIкIунел рукIи налъулги, республика социалиябгун экономикияб рахъалъ цебетIезабизе хIажат букIиналъулги, миллиял проектал тIуразе ккеялъулги, спорталъулги ва цогидал суалазулги хIакъалъулъ. Масала, миллиял проектал рихьдае гIоло гурел, унго-унголъунги гIадамазул рукIа-рахъин лъикIлъизабиялъе гIоло тIуразаризе кколин абуна республикаялъул бетIерас. Спорталъул рахъалъ абуна нилъер гьанир цIар рагIарал спортменал рахъунел рукIинги лъикI бугила, амма массовияб куцалдаги машгьур...
Хасавюрт районалъул Теречное росулъ гIумру гьабун руго ЦIумада районалъул Гьаквариса, Болъихъ районалъул Гъодобериса ва Зибирхьалиса магIарулал. Гьеб росдал бегавуллъун МухIамад Идрисов вищаралдаса нахъе гIемераб заманги гьечIо. Гьев вуго Теречное росулъ гIурав, гьеб росдал школалда цIаларав чи. Саратовалда бугеб МВДялъул школа лъугIун хадув хIалтIана МахIачхъалаялъул Советский районалъул, Болъихъ ва Хасавюрт районазул жанисел ишазул органазда. ХIалтIулаго лъугIизабуна ДГУялъул юридикияб факультетги. ХIухьбахъиялде ине...
Чанго соналъ къачIачIел нухал ритIизаруна «Дир Дагъистан — Дир нухал» абураб федералияб проекталда рекъон, ЦIунтIа районалъул Зехида росулъе бугеб нухлул кIиго километр къачIан лъугIана 27 октябралда. Гьеб росулъе нухал къачIалаго бан букIана чанго сон. ЦIадал ранщинахъе иххал рахъун, гвендазул цIун цIакъ тIаса квер босун хутIун букIана машинаби хьвадулеб нух. Гьанже росдал гIадамал рази руго кагъат гIадин ритIарал нухал къачIан кьуралъухъ.Гьединго, Зехида росдал жамагIаталъ, росулъ рукIа-рахъиналъул суалал...
Статистикиял баяназда рекъон, инсульт ккарал унтаразул 10-15 про-цент ккола 18-50 сонил ригьалъул гIадамал. Медицинаялъул цIех-рехалгьарулел гIалимзабазги абулеб буго, гьелъие гIилла бугин гIолохъангохъалиян бухIулел, кьаралъарал, гипертониялъ ва чакрил диабеталъ ун-тарал гIадамал гIемерлъи. Хехал тадбирал гьаричIони, гIагараб зама-налда инсульт лъугьине бегьула хIалтIизе бажарулел, ай жеги жаналдаругел гIадамазул ругьунал унтабазул цояблъунинги абулеб буго гьез. Щибаб соналда Россиялда...
Гьеб нухалъул хIакъалъулъ дица «ХIакъикъат» газеталде хъвалеб буго лъабабилеб нухалда. Цо нухалъ хъвараб газеталдаги бахъана ва дир гьелъие лъикIаб къимат кьун ЦIумада районалдаса чияс хъвараб макъалаги биччана. Гьев чигун дун данд чIвана Ветераназул госпиталалда ва гьесулгун лъикIаб хабарги ккана. Гьоркьоб лъикIаланго заман индал, «ХIакъикъат» газеталъ байбихьана, ,гьеб масъалаги борхун, цIидасанги макъалаби рахъизе. Гьеб заманалда...
ГIахьвахъ районалъул КIудиябросулъа вацал ГIумар ва МухIамадМуртазагIалиевазул хIакъалъулъ рагIичIев чи Дагъистаналдаго ва-тиларо. Гьезул кумек щвечIеб росуги къанагIат батиларо республика-ялда. «БацIцIадаб ракI» абураб рахIму-гурхIелалъул фондги гIуцIун,гьез кумек гьабуразул къадар азар-азар чиясдасаги тIаде уна. РФялъулэркенаб гугариялъул рахъалъ федерациялъул вице-президент ГIумарккола машгьурав бизнесмен, меценат, Москваялда гIумру гьабун вуго-ниги гIагараб ватIанги халкъги кIочене толарев, гьезие кидаго куме-калъе ватулев чи....
«Художникас нахъе тола рахъарал суратал, хъвадарухъанас – къисса-би, романал, поэтас – кучIдул. Юристас щибха нахъе толеб? Юристасе ас-лияб жо буго гьес гIадамазе гьезие захIматаб заманалда гьабураб кумек,гьел ритIараб нухде ккезари. Закон цIунулезул гIумруялъул хIасиллъункиданиги батуларо я гIарац, я тIадегIанал хъулухъал. РитIухълъицIунаралъухъ халкъалъ гьабулеб къимат – гьеб буго юристасул унго-ун-гояб бечелъи, нахъе тараб давла!» — гьедин...
Росдал магIишат, хасго гIи-боцIухъанлъи, хурухъанлъи, ахихъанлъи,цIолбохъанлъи буго нилъее хасиятаб хIалтIи. Гьелдаго цадахъбуго найихъанлъиги. Гьеб бутIаялъул хIакъалъулъ нижее бицинеги,дандчIвалел ругел гIунгутIабазул рехсезеги гьал къоязда редакциял-де вачIун вукIана найихъан Варис Чураев. Гьес лъугIизабуна росдалмагIишаталъул институталъул ветеринарияб факультет, Рязаналда бу-геб найихъанлъиялъул академия. — Варис, нилъеда лъала тIабигIаталда щибго жо гIадада бижараб гьечIеблъи. Масала, наяз кинаб бакIха гьениб кколеб?—...
