ЗахIмат бихьунгутIиялъул хIасил Россиялда щивав лъабабилев чиясул буго бидул тIадецуй Цебе бидул тIадецуялъ 40-йилъа арал чагIи унтулел рукIун ратани, жакъа гипертониказул 33,4 процент ккола гIолилал, 7,2 процент балугъаб ригьалъул ва кIиго процент — лъимал. Россиялъул 63 процент халкъалъул унтун буго бидул тIадецуй цIикIкIиналъ. Ахираб кIиго соналда жаниб гьеб унтиялдалъун Россиялда хун вуго 1 млн 200...
8 февраль – ГIелмуялъул къо
Онкологиялъул унтаби гIемерлъиялъе гIилла Дагъистаналъул щибаб районалда ва шагьаралда ругел шартIазухъ халгьабуна гIалимзабаз «ХIакъикъаталъул» редакциялде рачIун рукIана ДНЦялъул Физикаялъул институталъул гIалимчи-генетик, биологиял гIелмабазул кандидат, ДГМУялъул экологияб медицинаялъул НИИялъул отделалъул заведующий МухIамад Ражабовги ДГМУялъул клиникияб фармакологиялъул кафедраялъул доцент, медицинаялъул гIелмабазул кандидат, тохтур МухIамадрасул Атаевги. Гьез хIадурараб проект бергьана ДРялъул бетIерасул грантазе гIоло букIараб къецалда. Гьелъухъ...
КIвар бугеб суал
Рак унтиги сах гьабула Ахираб 10 соналда жаниб республикаялда рак унти цIикIкIун буго 35 проценталъ 2017 соналда ругел баяназда рекъон, Дагъистаналда ракалъ унтун вуго 4899 чи (2346 бихьинчи ва 2553 чIужугIадан). 2018 соналда, каранда рак унти бугин абун, хъвай-хъвагIай гьабун буго 578 чIужугIаданалъул, ай 100 азаргоялда гьоркьоса 150-ялъул (тIолабго Россиялдаго — 408-ялъул). Нилъер республикаялда соналдаса...
Тохтурасукьа нечоге
Унтиялъе аслияб гIилла – витаминал гIунгутIи Нилъ, гIадамал, руго батIи-батIиял. Цоял, кигIан хинго бугониги, квачан холел ругилан зигардула. Цогидалин абуни, кигIанго цIорораб къоялъги, хинлъулел ругин гаргадула. Гьелъие руго батIи-батIиял гIиллабиги. Жакъа бицен гьабулеб буго гьезул цо-цоязул хIакъалъулъ. Нуж кидаго рагIарулел ругони… Къаси кьижизе регараб мехалда хинлъиялътIад юргъан базе кIоларого рукIуна цо-цоял. Хасел щведалги, тIеренаб...
Тохтурасулгун накъит
ГIинкъасдаги кIола рагIизабизе Лъабго миллион чияс гIумру гьабулеб Дагъистаналда вукIине ккола лъеберго сурдолог Дагъистаналда гIинкъал ва гIинда бакIал гIадамазул къадар тIадеялдаса тIаде цIикIкIунеб буго. Гьелъие ругел гIиллабазул, гьеб ахIвал-хIал лъикIлъизабиялъе гьаризе кколел тадбиразул хIакъалъулъ бицун, нижеца гара-чIвари гьабуна республикаялъул клиникияб больницаялъул №2 оториноларингологикияб отделениялъул заведующий, республикаялъул бетIерав отоларинголог Юнускъади Жамалудиновасулгун. — Юнускъади, бокьилаан къокъго гьел...
РекIкIал унтаби
ЛъикIал гурел «сайгъатал» 100 азарго чиясда гьоркьов 26 сифилисалъ унтарав Нилъер республикаялда венерикиял унтабаз унтиялъе ругел гIиллабазул, унтабаздаса цIуниялъе тIоритIулел тадбиразул ва гьел сахгьаризе ругел ресазул бицун, нижеца гара-чIвари гьабуна ДРялъул сахлъицIуниялъул отличник, тIадегIанаб категориялъул тохтур, республикаялъул тIомолгун венерикияб диспансералъул поликлиникияб отделениялъул бетIерав тохтур МухIамад АхIмадовасулгун:— МухIамад, Дагъистаналда венерикиял унтаби тIиритIиялъул кинаб хIал ва статистикиял...
Рилълъанхъизеги лъазе ккола
ТIилазги кумек гьабула сахлъи щула гьабиялъе Каспийск шагьаралдаса АхIмад Шапиевас редакциялде битIун бачIараб кагътида цIехолеб буго: «Ахираб заманалда шагьаралъул парказда рихьула тIилалгун хьвадулел гIадамал. Лъазе бокьилаан инсанасул сахлъиялъе гьеб къагIидаялъ рилълъанхъиялъул щиб пайда букIунебали», — ян.Гьаб суалалъе жаваб кьуна спортивияв тохтур ХIусен Мажидовас. ТIилазул кумекалдалъун рилълъанхъиялъул къагIида ургъаралъухъ баркала кьезе ккола финазул лыжниказе. Гьездасаги...
Баркалаялъул кагъат
ГIинкълъи — рогьо гуро Ветеранал рази руго Шамилидаса КIудияб ВатIанияб рагъул гIахьалчагIи ГIалигIумар МуртазагIалиевасул, Любовь Левченкол, Нияз Велиевасул ва Зайнудин ГIисакъовасул цIаралда редакциялде битIун бачIараб кагътида хъвалеб буго: «Ниж киналго ккола гIинда бакIал херал-ветеранал. Чамалиго сон буго гIинда балеб аппарат букIине кколедухъ хIалтIуларого. ХIалалъ рилълъун, ине кколаан гьеб къачIалев ва рекъезабулев специалист валагьизе, амма...
Микробазул тушман
ЧIахI-хералъул парччахI Биччанте нужер квен букIине дарулъун, дару — квенлъун (Гиппократ) Щибаб росулъ камуларо халкъиял тохтурзаби-местIерал. Нижер ГьентIа росдал чIахIиял чагIаз жакъаги адабалда рехсола квербитIарав местIер Бижалалъул НурмухIамадил цIар. Гьес сахгьарулел рукIун руго лъукъарал, унтарал ва сахлъиялъе жагъаллъи бугел гьидерил росабазул гIадамал. Дол соназ, аслияб къагIидаялда, унтаразул букIунаан кIиго батIияб гIарз: «бетIер унтулеб буго», «чехь...
Сахгьабизе кIолареб унти
Паркинсонил унти сахгьабизе цIакъ захIмалъула ГIадалнахул нейронал жагъаллъиялда бан черхалъе ккараб гIайиблъиялда магIарулаз абула тIуртIудиялъул унтийин. ГIелмияб къагIидаялъ абуни — «Паркинсонил унти». Сахгьабизе кIолареб нервабазул системаялъул гьеб унтиялъ, дару гьабичIони, унтарав тIуванго бусаде ккезавула.РФялъул СахлъицIуниялъул министерствоялъул баяназда рекъон, жакъа Россиялда тIуртIудиялъул унти бугел чагIазул къадар 210-220 азарго чиясде бахуна. ВОЗалъул баяналда рекъон, дунялалда тIад...