ЦIадастаналде сапар Дида бихьула цIа дир инсул гъасда… Сапаразде руссун руго дир сонал.Сверулев вуго дун гьаб дунялалда.Амма кив кканиги, кидаго даимДида бихьула цIа дир инсул гъасда. Ругъун щвараб керен кколебщинахъе-Дида бихьула цIа дир инсул гъасда,Гьеб цIа сун хадуса свине вуго дун,Дир сапар лъугIила, кучIдул къотIила…Расул ХIамзатов ШагIирасул рекIел даимаб ахIи Амма свинчIо гьеб. Дагьабги...
Расул ХIамзатовасул асаразулъ чIужугIаданалъул сипат Мун азаргоясе йокьун ятани, гьезда гьоркьов вуго ХIамзатил Расул… Расул ХIамзатовасул асаразулъ хасаб, бищунго гвангъараб бакI ккола, чIужугIадан кIодо гьаюн, гьелде бугеб хIикматаб рокьул цIа рекIун хъварал кучIдуз. Гьаб гьитIинабго макъалаялда бицун хIалкIвеларо кIудияв шагIирасул гIишкъудал гьелегьиналъул, амма бокьун буго, гьев гьавураб хаслихълъиялъул къоги тIаде щолеб бугелъул, цо-цо кучIдуз...
Пушкин ва Кавказ Нилъ ругьунлъун руго «Пушкин щварал бакIал, Пушкинил къокъаялъул шагIирзаби, Пушкинил заман» абурал калимабазде. Нилъее гIадатияллъун лъугьун руго гьел рагIаби. Пушкин щварал бакIазул рехсей гьабулаго, дида цебечIола тIолабго дунял.Кавказалда Пушкин щварал бакIазул бицунаго, «бакI» абураб рагIи рекъон кколаро. Кавказ – гьеб буго кIудияб ракь, поэзиялъул пачалихъ. ГIадада гурелъулха Белинскияс абураб гIурус поэзиялъул...
Тетрадалъул тIанчал Кквезе рукъ кьезехъин йигей чIужугIадан йихьарайго рекIее гIечIо дие. Гьей йикIана йиццатай, михъалги рижарай, бихьинчиясул гьаракьги бугей, хъитIизе гьарун махIабигун, бокьараб бакIалда гIодойги чIолей, дида цIализе лъачIеб хъвай-хъвагIайги гъажалда бугей, жиндаго сверухъе чагъиралъул махI тIибитIизабизе йижарай, цIакъ сурукъай гIадан.Дихъе гьелъ кьураб рукъ букIана, мокърукь тункулеб гьечIониги, жаниве лъугьаравго бетIер гIодобе къулизабизе тIамулеб....
Кин йигей, магIарулай? ГIадамазе йокьулей хIикматай магIарулай. Гьурмадаса гьимиги лъугIуларей, рекIедаса рокьиги тIагIунарей, гIанчIлъиги гогьлъиги жубан лъугьараб гIажаибаб релъи рокьул дандерижилъун тIолалаго магIарулазе кьолей, недегьлъи, хIеренлъи жиделъ бессарал шигIрабигун гIагараб миллаталъул тIалабазда, ургъелазда, гьелъул букIинеселъул пикрабазда машгъуллъун йигей шагIир.ТубхIат лъалалдего, рокьулаан дие гьелъул шигIраби. Чанго нухалъ тIатIала юссун цIалулаан гьел. Хасго магIида рецIцIулел гьелъул...
Тохтур Сахрудин Сапаровасе Сахрудин, бице, вац, гьечIищ даругоДагъистан унтараб квешаб унтуе?Кидаха, Сапаров, сахлъизе бугеб Балагьаз бизараб узденазул ракь?Кьолеб буго халкъалъ къойил гьеб суалУлкадул бутIрузе ва тIадчагIазе.ГIинкълъунги беццлъунги гьел ратичIони,Щай гьез гIадлу-низам хвезабулезда.Закон чIаго букIин лъазабулареб,Гьезда тамихIалъул цIал кьабулареб?Бихьулищ доб мина, хъала гIадинаб,Хъурмица бикъараб гIарац кьун бараб?Щай тIадал чагIаца гьикъулеб гьечIеб,Гьеб киса бикъараб, лъил бикъарабан?РагIулищ...
ЛъикIаб ишалде пикру буссараб гIел Редакциялъ тIоритIарал къецазул гIахьалчагIазе шапакъатал кьуна МагIарул газеталъул 100-сонилабги Шамил имамасул 220-сонилабги байрамазул ва КIудияб Бергьенлъиялъул хIурматалда редакциялъ тIоритIана хъвавул хIалтIабазул къецал. Араб анкьида нижехъе гьоболлъухъ щвана къецазулъ гIахьаллъарал Хасавюрт ва Гъизилюрт районазул школазул цIалдохъаби. Гьебго къоялъ редакциялъул хIалтIухъабазулгун лъай-хъвай гьабизе нижехъе бачIана Гъоркьа Чирюрт росдал школалъул цIалдохъабазул къокъаги....
ХХ гIасруялъул 20-абилел соназда байбихьана МахIмудил асарал басмаялда рахъизе Дагьаб цебегIан Россиялъул гIелмабазул академиялъул Дагъистаналъул гIелмияб централъул мацIалъул, адабияталъул ва искусствоялъул (сангIат) институталъ къватIибе биччана «ШигIраби» абураб ХъахIабросулъа МахIмудил тIехь. ТIехь данде гьабуна, гьелъие гIелмиял баянал кьуна филологиял гIелмабазул доктор АхIмад МуртазагIалиевас. БачIинахъего абизе ккола гьеб бугин гьунар тIокIав шагIирасул ирс бакIариялде, гьелъие унго-унгояб...
ГIазулаб декабралда кунчIараб цIва Жакъаги рагIулеб бугин ккола гьелъул чIагояб гьаракь Дица берал къанщидал,Къаникь лъелалде цебе,КъватIибе ракIги бахъун,КъотIун жанир раккани,Гьениб ДагъистаналъулСипат-сурат батила,Сунданиги хъвагIазе.Нахъе бахъизе кIвечIеб. Гьадин хъвана халкъияй шагIиралъ. Гьеб букIана гьелъул кучIдузул аслияб ахIилъунги. РакIалдещолеб буго, школалда цIалулелъул, «ВатIан, мун бокьизе тIоцебе дида» абураб гьелъул кечI хоралда ахIулеб букIараб заман. Нижер гIелалъе гьеб...
МахIмуд-Апандил «ТIаса лъугьа, дир вас» абураб тIехьалдаса ВукIанила цо бечедав чиги, гьесул вукIанила цIакъ лъугьинчIев васги. Щибниги иш-пишаги гьечIого, гьудулзабигун цадахъ тира-сверулев, квана-гьекъолев вукIунаанила гьев. Цо къоялъ инсуца гьесда абунила:— ГIенеккея, дир вас, мун гьанже лъимер гуро, гIолохъанчи гIун вуго. Заман щвана, гьеб ахIмакъаб хьвада-чIвадиги тун, хъизанги гьабун, гIадамазул гIадаб гIумру-яшавалда вукIине.— Гьелъие жеги...
