«ХIакъикъат» газеталъ байбихьулеб буго цIияб проект
Гьелда рекъон, ракIалда буго жидер хасаб мацI бугел магIарулазул къавмазул мацIазда цо-цо гьумер биччазе. Бокьилаан рехсарал мацIазда хъварал халкъияб кIалзул гьунаралъул асарал нижехъе ритIани.
Гьаб номералда рахъулел руго бежтIадерил фольклоралъул асарал.
БежтIадерил кIалзул гьунаралъул бечелъи
Еяле ва, иё, векалил ахъо…
БежтIа участокалда гIумру гьабула бежтIадерицаги гьунзисезги. Кинавниги вуго 13-15 азарго бежтIасев. Гьез гIумру гьабула БежтIа, ХашархотIа, Кьадал росабалъги кулабаздаги, Бабаюрт районалъул Качалай ва Караузек росабалъ, МахIачхъала шагьаралда, Гъизляр районалъул Рыбалко, Александрия ва цогидалги росабалъ. 150 хъизамалъ (850-ялдаса цIикIкIун чияс) гIумру гьабула Гуржиялъул Къварели районалъул Чантлискъури ва Тиви росабалъги.
Абос ахъо (яхъиё жойлас хабар)
Зукъона гей гьос иёна гьос абона. Гьоллос зукъона гей къона ожо. Гьос – Магьаммад, бадисо – АбдулатIип. Гьоллол итIина гагьияъзу, югъона гей гьоллос иё. Або бадо ахъо ёкъона гей.
Абола ахъал гьоллол оьжда батIаас зукъона гей. Гьининна гьосна къова бахъаас зукъона гей. Гьолло ождал кIекIи нилIал батI-батIаяб жо ургъизи ёс зукъона гей гьоллъо абола ахъа. Азодолаъ билIоосна, ванаасна, мицалъцона къацIцIо жо ёойллис зукъона гей гьолло оьждад. ЛIилма, гьаьлтIи гаэлаъ, пардалаъ бечелца зукъона гей, къаьчIаьдаькьас мигьна нахо ягъал гачIел, къаравлъилаъ. Богъанна водиъ гьакъкъаяъ богъаас зукъона гей.
ОлIолагияс хабар
Гьакъкъалалъ эмедала водиъ сид олIолагия маче болIос зукъона гей. Гелокьа мокъона си нисос, мидодо уьхъаллIо.
Вагьлиис сиё ёвал йикъечIе, гьолцо гьарзи ёс, болIо лъикъоцал эцаннея долIо нисона. Гьоло си зукъона гей соралилцо муцолана бочочаш. ОлIолаги кези ахълIо, гьокцо соралхъа ниясодал гьичIена, гьули икьал кул бахъна зукъона гьоклIос. Си нисона гей: «Нагагь сора мокъона до нисолда, на мекьеёна ниясакъа», — лIо. «Ниясассаъ», — лIо нисона кьодо ёхна гей олIолагияна.
Вагьли нисо югъолъолзу, кьодо мокъона гей сора. Гьолълъо нисонна гей: «Нана си бегайэшди дул?», — лIо. «Бегайэш», — лIо нисона гей олIолагия. «Вагьло дугъа аьйда сиёд гей?», — лIо бетана нисонна гей сорали. «Вагьло канас зуде гей», — лIо нисона гей гьокцона. «Вагьла зогъда, ёкчина огна, якьела», — лIо нисона гей сорали. Си нисона гей олIолагияхъа: «ЙилIа якьелакъа», — лIо. Гьокцона гьаьте якьелна гей. Сорали нисона гей: «ЙилIа якьела», — лIо. Якьелна гей йилIа ог – бикьена гей си.
КъаапI
Гьаьббаьн, гьуббаьн, чикъирин, чаькъаьрин, гьаьъ билIей, лIухуъ билIей, гьаьлI лIиёда къона кIантIи – болълъола!
***
Айюн, байюн, сикатор, сахар-махар, памидор, аз, баз, кIисул баз, коммунизма учIул баз!
КечIла
- Йикьена залIона, гугьна оз-водона,
АлIлIина угъос до, дие ятIиркIо.
- Икьела къайбакьас бихало хохо,
БучIа, бучIа, МагьдикIол Иса.
- Мина доналIона боё дуниял,
Мина сукIол йекьеё, болъоё чаьраь.
- Йокъална нисона, дона ётIона,
Судло вале ёкъеэш, аьлIаьш гьаьжикIо?
- Ея ле ва иё, векалил ахъо,
Векалис ле, иё, цоцоро болъо.
- Къоролла гигъа бакьелцас ганзаяб перма,
Вере, чуч бахъакъа, къапIпIарабла кибба.
- АлIаъ екьедана, ецакъечIе яхъца,
Ецакъоцас маче – йелъ гаьгьиё перма.
- БилIоъ къарилIлIилIона гисакна зукъо,
Гисана мокъоё букъозу ургъен.
- Азодо маракьа, лIилма гъоталлиъ,
Ихъалзу ахъеэш, угъоро булIо.
Вагьли сиёд?
ТIуйъ тIабла сиёд?
Яшша иёкьа йихало тIицIиё. Сиёд вагьли?
Йихала иёкьа яшшоь тIицIиё – сёд вагьли?
Ла екьедана, данде кези яхъаъцас жо сиёд?
ЦIудда тIиганакьа гьалдия гудбо – сиёд вагьаллол?
Иху – эхеъ, мигъ – мицакьа. Сиёд вагьли?
Гьелеш, къукъос, сиддина муьхъаьаш. Сиёд вагьли?
Мицолъ мекьецас, маклIо бечецас жо сиёд?
БизолI тисда калмалиял оьллоь лаьб. Сиёд вагьли?
Ёхал йицона, гухълал окьона гаччо жо сиёд?
Умумалли нисос зукъоё…
Гьалакьа мегьда нацо, къаьмкьаь мекьеш.
Миекьа мие гуцIечIе бецаас.
Гъаьде гъаьъдаьдаь, хабар тухъца.
Аллагьли чIаьгояб сукIол баьбаь ками боваас.
Ца ёхаъцала хъаьлIиъ кIима гулакъа.
БутIна бечея бацIгъа кIаьйлIочаьш чаькъаьл бижеш.
Аллагьли чахиё яхъас.
Хо къокъода, ца гуъца, цана къокъода, сиёд ёвал?
Аьгъа ючIиябза, булIо бусурбан бахъаас.
Хоьхоь лIаьмелъиёдола, аьле хетIелъца.
Вагьаллол гей Сулайбаллавла Гьасани ёвакIолла асарла
