Пандемия байбихьаралдаса нахъе коронавирусалъул ва гьел- де данде вакцина гьабиялъул хIакъалъулъ социалиял гьиназдасан тIиритIизарулел руго гIадамазул рекIелъе хIинкъи рехизабулел, до- раса-гьаниса рагIарал харбал. Байбихьуда кьучI гьечIел гьединал харбал сабаблъун Дагъистаналда коронавирусалъ унтаразул къадар, цогидал регионазде дандеккун, цIикIкIунги букIана. Амма къой- илго ковидалъ унтулел ва холел гIадамал рихьидал, гьел харбалги лъугIана. Гьанжейин абуни, гьединаз хIаракат бахъулеб буго корона- вирусалде данде вакцина гьабиялъе квалквал гьабизе. Нилъги вас- васдулел хутIун руго социалияб гьиналдаса тIибитIизабулеб инфор- мация битIараб бугодаян абун. Коронавирусалде данде вакцина гьабиялъул рахъалъ лъица бицу- нелдаха гIадамал божулел? Гьезул кинаб пикру бугеб коронавирусал- де данде вакцина гьабиялъул хIакъалъулъ? Гьел суалазда тIасан цIехрех гьабуна нижеца.
Умукусум ХIажиева, учитель- ница: «Нилъер улкаялда кидаго гьарулаан прививкаби — гьелда лъун бажарана вабаъ, къавуда, месед ва цогидал рахунел унтаби тIубанго тIагIинаризе. Гьеб рахъги хIисабалде босун, дица абила, коро- навирусалде данде гьабулеб вакци- на жакъа хIажат бугин абун. Щайгурелъул нилъеда бихьулеб буго, дунялалдаго ковидалъул пандемия лъазабуралдаса нахъе, цIакъ гIемер чи унтулевги холевги вугеблъи. Цониги хъизам батиларо, гьеб унти хъинтIичIеб. Абула, дару гьечIеб унти Аллагьас бижуларин. Кинаб- го Аллагьасдаса бугелъул, инса- нас гьарурал мунагьал гIемерлъун, биччан батила Гьес нилъеде гьаб квешаб унтиги. Щиб лъалеб, вакцинаги батизе бегьула гьеб унтудаса хвасарлъиялъе сабаблъун. ПалхIасил, дица вакцина гьабуна, ва нужги ахIула гьеб гьабизе. Нилъер гIагарав чи больницаялде ккедал, нилъеца хIаракат бахъула дару балагьун, тохтур валагьун, унтарав хвалдаса хвасар гьавизе. Гьайгьай, холарев чи вукIунаро, амма вакцина гьабуни, унти бигьалъулинги абулеб бугелъул, дица абила гьеб гьабеян».
Мадина ХIажимаева, журналист: «Дица вакцина гьабуна диего бокьун, Интернеталда тIиритIизарулел къватIул харбазухъ гIинтIамичIого. ГIадамал тIагIинаризе гIоло 5-G вышкаби лъолел ругин яги коронавирус абураб унтиго гьечIин щалали лъаларел гIадамазда божун течIо дица дирго сахлъи. Гъоркьиса вакцинаялъул бицине байбихьидал, дица цIалана ва цIехрех гьабуна коронавирусалде данде Россиялда къватIире риччарал вак- цинабазул хIакъалъулъ. Гьеб унтул заралалдаса вакци- наялъ цIунулел рукIин лъарабго, апрель моцIалда дица гьабуна ковидалде данде прививка. Гам-ковидвак тIаса бищанин, гьеб гьабеян поликлиникаялде арай дихъ гIажаибго ялагьана тохтур. ХIалтIудаса тIамун гурони, жидеего бокьун вакцина гьабизе къанагIат гурони жидехъе рачIунарин абуна гьелъ. МоцIидаса эбелалъги гьабуна гьебго вакцина. Ниж я унтизаричIо, я лълъурдул раккичIо, ялъуни рачIчI бижичIо. Гьале лъагIел унеб буго вакцина гьабуралдаса. Дун цогIаги нухалъ унтичIо. Февраль моцIалда цIидасан гьабизе буго коронавирусалде данде прививка. Коронавирусалъул ва вакцинаялъул хIакъалъулъ Интернеталда тIиритIарал харбазда дун божуларо. Божизе бегьула жидерго ишги лъикI лъалел, информация тIибитIизабулелъул цIар бахчуларел гIадамазда, пачалихъиял гIуцIабазда. Социалиял гьиназда- сан тIибитIизабулебщинаб хабар битIараб букIунаро. Вакцинаялъул яги коронавирус тIибитIиялъул хIакъалъулъ кьучIал баянал лъазе бокьани, дица хал гьабула «Роспо- требнадзор», «Стопкоронавирус», «Мой Дагестан» сайтазда».
ПатIимат МухIамадова, учитель: «ГIемерисел вакцинабазул пайдаялда божуларо дун. ГьитIинаб мехалда нилъее гьарулел рукIарал, советияб заманалдаго хIалбихьарал цо-цо вакцинабазул пайдаялда божула. Коронавирусалде данде гьарулел вакцинабазул гIунгутIаби гIемер ругин рикIкIуна дица. ТIоцебесеб иргаялда, гьел вакцинаби коронави- русалъул киналго штаммазде данде чIоларо. КIиабизе, дун гIадал он- кологиялъ унтарал гIадамазул сах- лъиялъе вакцинаялъ зарал гьабизе рес буго. ГIемерал лъугьа-бахъинал рагIана онкология бугезе вакцина- ялъ захIмалъи гьабурал. Лъабабизе, дида рагIана коронавирусалде данде гьабураб вакцинаялъ лъугьинарурал антителабаз кигIанги сахав инсанасул сахлъиялъе зарал гьабулин абун бицунеб. Вакцина цIунулелъулги киналго тIалабал тIуразарулел гьечIинги бицунеб буго. Кколеб къагIидаялъ цIуничIеб вакцинаялъ нилъее зарал гуреб жо гьабуларо. Ункъабизе, вакцина гьабизе хIалица тIамиялъги гьел- да божилъи хвезабулеб буго. Дида бичIчIула, унтарал цIикIкIанагIан медицинаялъул идарабазде тIаде захIмалъи кколеб букIинги, амма гьезие хIалтIи захIмалъизабулеб буго кагътал, документал цIезаризе ккеялъ. Дун хIалтIудаса нахъе ана чара гьечIого вакцина гьабизе кколин лъазабидал. Цогидаб бакIалде хIалтIизе лъугьиндал, гьенибги тIалаб гьабуна вакцинациялъул сер- тификат. КигIан бокьичIониги, вак- цина гьабизе ккана, щайгурелъул лъимал кваназаризе хIалтIизе кко- лелъул. Вакцина гьабеян, гьелъул ки набгIаги зарал гьечIин, гьеб лъикIаблъун бихьизабизе кIоларо. Щивас жиндирго бетIер хIалтIи забун, жинцаго гьабизе тIадаб буго сахлъиялъул тIалаб».
ГIабидат Мехтиева, кIиго лъимадул эбел: «Дица вакци- на гьабичIо. Гьабизе ракIалдаги гьечIо. Щайин абуни, дица дараби- цин гIемер хIалтIизаруларо. Нагагь дараби гьаризе ккараб хIал буго- ни, цин цIалула инструкция, дара- баз кьолеб квешаб хIасилалъулги хIисаб гьабула. Дица цIалула лъималазул сахлъи цIуниялъул хIакъалъулъ тIахьал, педиатрасул кумекалде ккечIого халкъияб ме- дицинаялъул кумекалдалъун сах гьариялъул хIакъалъулъ. Коро- навирусалде данде вакцинаялъул хIакъалъулъ социалиял гьиназда- са тIиритIизарулел харбазда хадуб халги кколаро. Дирго гIакълуялда божун, дицаго цIалун, цIех-рех гьабун гурони вакцинабаздаги дарабаздаги божуларо. Жакъа балъгояб жо гуро коронавирусалде данде вакцина къокъабго заманалда гIуцIараб букIин. Я гьелъул пайда, яги гьелъ сахлъиялъе гьабулеб за- рал тIубан мухIкан гьабун гьечIо».
Фатима, пачалихъияб идараялъул хIалтIухъан: «Байбихьудаго дун божулаан коронавирус унти уяб букIиналдаги, цоцаздаса вирус бахинаредухъ нилъго цIунизе кколеблъиялдаги. COVIDалде данде вакцина ургъун бугин абидалги йохун йикIана. Вакцина гьабизе ракIалдаги букIана. Пачалихъиял идарабазда хIалтIухъаби вакцинаби гьаризе хIалица тIамураб мехалда дир гьелдаса ракI буссана, хIинкъизе бачIана. Вакцинаялъул пайдаялъул ва гьелъ сахлъиялъе гьабизе бегьулеб заралалъул хIакъалъулъ бицунеб гьечIо тохтурзабазги. Медицинаялъул хIалтIухъабаз вакцинаялда тIасан бичIчIикьеялъулаб хIалтIи гьабулеб букIарабани, гIадамал васвасдилел хутIилароан. Кин батаниги дица вакцина гьабуна. Амма гIагарлъиялда вакцина гьабеян яги гьабугеян абизе кIоларо».
ПатIимат СУЛТIАНМУХIАМАДОВА
