2022 сон Лъай кьеялъул лъагIеллъун лъазабураблъиги ракIалде щвезабун, Сергей Меликовас гьадин абуна, данделъи рагьулаго: «2022 соналда аслияб кIвар кьезе ккола республикаялъул лъай кьей цебетIезабиялъе квербакъулел масъалаби тIуразариялде. Аслиял масъалабазул цояблъун буго хIалтIи гьечIого хутIарал гIадамал гIемерлъи. Гьебго заманалда цIакъ хIажат руго махщел камилал хIалтIухъаби. Гьединаб дандеккунгутIиялъ бихьизабулеб буго нилъер гIумруялъул батIи-батIиял рахъазда, гьезда гьоркьоб лъай кьеялдаги, масъалаби ругеблъи», — ян.
Регионалъул нухмалъулес абуна, 2022 соналъул февралалда тIобитIараб Пачалихъияб Советалъ- ул президиумалъулги ГIелмуялъул ва лъай кьеялъул рахъалъ советалъулги цадахъаб данделъиялда РФялъ- ул президентасги бицанила улкаялъул экономика кадрабаздалъун хьезабизе хIажат бугин абун. Гьеб масъала тIубазабиялъул мурадалда, Владимир Путиница лъазабуна министерствабаздагун ведомствабазул ва гIелмиял центразулгун пачалихъиял вузазул ва хасал компаниязул хIаракатги цолъизабун, щивасда жавабчилъиги тIадкъазе кколин абун. Гьелде тIадеги, кIвар бугеблъун рехсана гьес гIелмияб цIехрехалдаса чIванкъотIараб ишалде гIунтIун ва гIатIидаб производство байбихьизегIан халкквейги букIине ккеялде. Гьединаб хIалтIул стратегия гIуцIиялъе кьучIлъунги президентас бихьизабун буго РФялда къабул гьабураб Лъай кьей цебетIезабиялъул концепция.
«Щаклъи гьечIо – гьел суалазулъ нилъеца мугъчIвай гьабизе ккола 2030 соналде щвезегIан Дагъиста- налъул социалиябгун экономикияб цебетIеялъул стратегиялде: гьелда рехсон руго улкаялъул церетIурал регионазул сияхIалде Дагъистан ккезабиялъе хIажалъулел киналго шартIал. Гьелъие хIажат руго махщел камилал хIалтIухъаби, гьезда гьоркьоб – лъай кьеялъул идарабазеги», — ян бицана регионалъул бетIерас. Данделъиялда бицана 2030 соналде щвезегIан ДРялда лъай кьей цебетIезабиялъул концепциялъул хIакъалъулъ. Аслияб кIалъай гьабуна ДРялъул лъай кьеялъул ва гIелмуялъул министрасул ишал тIуралев ЯхIя Бучаевас. Гьес абуна, регионалъул бетIер Сергей Меликовасул тIадкъаялда рекъон, министерствоялъ хIадурун бугила рехсараб Концепциялъул проект. Гьеб цебелъун букIана 2021 соналъул 23 ноябралда тIобитIараб ДРялъул бетIерасда цебе бугеб ГIелмуялъул ва лъай кьеялъул советалъул данделъиялда. Концепция хIадуриялъе гIиллалъун министрасул ишал тIуралес рехсана республикаялъул лъай кьеялда бугеб хашаб хIал. Министерствоялъ хIадурараб Концепциялда бицунеб буго лъай кьей камил гьабиялъул мурадалда церелъурал масъалабазулгун гьаризе кколел тадбиразул хIакъалъулъ.
«Концепция гIумруялде бахъинабиялъулъ гIахьал гьаризе ккола лъай кьеялъул гурелги, пачалихъияб власталъулги идараби ва республикаялъул тIолабго жамгIият. Лъай кьей цебетIезаби лъугьине ккола нилъер стратегияб мурадлъун, Гьеб гIумруялде бахъинабулаго, нилъехъа бажарила республикаялъул социалиябгун экономикияб цебетIеялъул, жамгIияб хIинкъи гьечIолъи цIуниялъул ва гьанжезаманалъул Россиялъул жамгIияталъе чарагьечIого хIажатал цогидал рахъазулги масъалаби тIуразе», — ян бицана ЯхIя Бучаевас.
Экономикаялъе хIажатал хIалтIухъаби хIадуриялъул рахъалъ республикаялъул вузазда бугеб ахIвалхIал загьир гьабуна ДГУялъул ректор МуртазагIали Рабадановас
«Дагъистан Республикаялда руго цебетIеялъе санагIатал лъикIал ресал: гьеб ккола СКФОялда бищун кIудияб республика. Гьаниб буго анлъго пачалихъияб вуз, РАНалъул Дагъистаналда бугеб цIех-рехалъул федералияб центр (ДФИЦ), гьоркьохъеб махщелалъул лъай кьеялъул (СПО) лъебергониги идара ва цогидалги гIелмиялгун лъай кьеялъул гIуцIаби. ГIуцIун буго ДРялъул вузазулги гIелмиял идарабазулги консорциум. Гьелдаго цадахъ кIвар бугеблъун ккола республикаялъул росабазул школал учительзабаздалъун хьезариялъул масъала. ДРялъул Лъай кьеялъул ва гIелмуялъул министерствоялъул баяназда рекъон, мугIрузул районазул школалда гIолел гьечIо гIурус мацIалъулги, математикаялъулгун информатикаялъулги, къватIисел улкабазул мацIазулги учительзаби», — ян бицана МуртазагIали Рабадановас.
Ректорасул баяназда рекъон, студентазул практика тIобитIиялъул мурадалда университеталъ гьабун буго 468 къотIи-къай ва стратегиял партнеразулгун бухьен щулалъизабизелъун республикаялъул предпри-ятияздагун батIи-батIиял идарабазда рагьун буго 19 кафедраги.
СПОялда бугеб хIал баян гьабуна Техникияб колледжалъул директор Мафият РахIмановалъ.
«Жакъа Дагъистаналда хIалтIулеб буго гьоркьохъеб махщеллъиялъул программа гIумруялде бахъинабулеб 85 лъай кьеялъул идара. 114 лъай кьеялъул программаялда рекъон, гьенив цIалулев вуго 69 азаргогIанасев чи. Выпускникал хIалтIудалъун хьезариялъе квербакъилаан Координациялъул совет гIуцIани – гьелда гъорлъ рукIине ккела регионалъул власталъулги, хIалтIи кьолел идарабазулги, СПОялъулги ва тIадегIанаб лъай кьеялъулги вакилзаби. Гьебмехалда бигьалъилаан жакъа экономикаялъе хIажатал махщелчагIазул сияхI гьабизеги гьелда рекъон лъай кьеялъул идарабазул хIалтIи гIуцIизеги», — ян бицана гьелъ.
Данделъиялъул ахиралда Сергей Меликовас тасдикъ гьабуна ДРялъул Лъай кьеялъул ва гIелмуялъул министерствоялъ хIадурараб Концепция ва тIадкъана ДРялъул бетIерасда цебе бугеб ГIелмуялъул ва лъай кьеялъул советалда гъорлъ хIалтIул къокъа гIуцIеян. ХIалтIул къокъаялъе нухмалъи гьабизе буго ДРялъул хIукуматалъул председателасул заместитель Муслим Телякавовас.
ДРялъул Лъай кьеялъул ва гIелмуялъул министерствоялъул пресс-хъулухъ
