Гьорорал хIатIал, понцIон рачIарал бидурихьал, гьоркьо-гьоркьоб рукIкIунел ччорбал – гьединал гIаламатал рукIуна варикозалъул унти бугони. Гьезде кIвар кьечIого теялъ сунде рачине бегьулеб? Бидурихьал гIатIилъарал чагIазе операция кин гьабулеб? Гьел ва цогидал суалалгун, нижер мухбир Нури Нуриевас гара-чIвари гьабуна рекIелгун бидурихьазул унтабазул тохтур-хирург, ДРялъул сахлъи цIуниялъул отличник Ислам Албуриевасулгун. — Ислам, варикозалъул унтийин щиб унтуда абулеб?
— Инсанасул махIабазда ва хIатIазда ругел бидурихьазда жанир рукIунел клапанал тартибалда хIалтIунгутIиялъул хIасилалда, би хьвадиялъул низам хвеялдалъун, лугбуздаса рекIелъе би унел бидурихьал гIатIилъиялда варикознияб унтийилан абула. Жакъа гIемерисеб хIалтIи, квераз гуреб, бетIер хIалтIун гьабулеб мехалда, нилъеца черх кIвекIуларо. Гьединлъидал гIемерисел гIадамал гьеб унтуца унтунги руго. Жиндир заманалда унти сах гьабичIого теялъул хIасилалда, сакъатлъула унтаразул 10-15 процент.
— Кинал рукIунел варикозалъул тIоцересел гIаламатал?
— ХIатIазда яги махIабазда нилъедаго рихьула гарцIал гIадал, къватIире кIанцIарал бидурихьал, гьезда сверухъ бакI букIуна цIахIиллъун. ХIатIал унтула, свакала, гьорола ва бакIлъун лъугьуна. ГIалимзабазда мухIканго лъалеб гьечIо гьеб унти ккеялъе бугеб аслияб гIилла. Цо-цояз абула гьеб бугила бохдузде хIал ккеялъул хIасилилан. Цогидаз — бидул тIадецуй цIикIкIин.
— Инсанасул сахлъиялъе ва гIумруялъе гьелъул кинаб хIинкъи букIунеб?
— Варикозалъул бицине гIураб хIинкъи букIунаро, амма хIинкъи букIуна гьеб цIикIкIиналъул, ай захIмалъиялъул. Масала, би бакъваялдалъун, бидурихьалда жаниб горо лъугьани, гьеб къварилъула ва би хьвадиялъе квалквал букIуна. Гьединго, гьениб тIун араб горо бидул чвахиялда цадахъ гьуъразул артериязда жанибе ккеялдалъун, унтарал чагIазул 80-85 процент хола. Ахирал соназда гьединал лъугьа-бахъиназул къадар лъалаго цIикIкIунебги буго.
— Унти лъил цIикIкIун букIунеб: бихьиназулищ яги руччабазулищ?
— Руччабазул. Щияй ункъо чIужугIаданалда гьоркьоса цоялъул гьеб унти батула. ХIинкъи букIуна лъимаде йигей ва лъимер гьабурай гIадан варикозалъ унтиялда. Амма, дараби хIалтIизарун яги цIан рачIунел щватаби ретIун, гьелдаса цIуна-къай гьабизе бегьула. Бихьиназул гьеб къанагIат букIуна, гьебги гIага-шагарго, 30 сон бан хадуб тIатуна.
— ГIатIилъарал бидурихьазе операция гьабидал, гьениб гIуж хутIулищ?
— Бичча-бихъан тараб унтуе операция гьабизе ккола ва сахлъиялъе гьелъул кинабгIаги хIинкъи букIунаро. Жакъа гьединал операциялги гьарула кIванагIан гьитIинаб бакIги къотIун яги борлъун бахъараб картIинисан. Гьединлъидал, операция гьабураб бакIалда гIужги хутIуларо.
— Гьеб унтудаса цIуниялъе кинал тадбирал гьаризе кколел?
— Дунялалъул халкъалъул 15 процент варикозалъ унтун буго. Дагъистаналда гьединазул къадар 20- 25 проценталдасаги цIикIкIуна. ГIилла – нилъер гIадамаз захIматаб хIалтIи гьабулеб букIин ва, унтул гIаламатал тIатаниги, цIакъго тату хвараб хIалалде ккечIого, тохтурасухъе унгутIи.
Тохтурзабаз абула рагъа-рачариялъ, ай черх лъадариялъ хисулин киналго дараби, амма цониги даруялъ хисуларин рагъа-рачари. Гьелъухъего, варикозалдаса цIуниялъе тIадчIун гьабизе ккола сахаб гIумру. Нагагь унти тIатани, чара гьечIого ретIила цIан рачIунел щватаби.
Варикозалъул унти ирсалъе щварабги букIине бегьула. Амма, цудунго тIатинабуни ва тIадчIун сах гьабуни, захIматаб хIалалде ккеялдаса рорчIизе кIола.
Эхетун хIалтIизе кколев чиясул махIабазул ччорбал хIалтIуларо ва гьениб би чIун хутIула. Гьединлъидал, чара гьечIого, зама-заманалдасан рагъа-рачаризе ккола.
ГIемераб заманалъ цого бакIалда кIусун вукIиналъул кIудияб къварилъи букIунаро, амма бохалде бох бахинабиялъ би хьвадиялъе квалквал гьабула. Кьаралъиялъги махIабазде хIал ккезабула. Гьединлъидал, гьеб унтиялда хIинкъи бугезе лъикIаб буго цIан рачIунел щватаби ретIи.
— Варикоцелий бугел бихьинал лъимал гьарулареллъун лъугьине бегьулин абулеб жо битIараб бугищ?
— Варикоцелий ккола бихьиназул жинсияб лагаялда аскIосан унеб бидурихь гIатIилъи. Бихьиназул 15-20 проценталъул гьеб унти букIуна. Гьеб жеги цIикIкIун букIуна рахIаталда ругел бихьиназул. Унти тIатуна гIолилазул ригьалда ва сах гьабула операция гьабун. Эбел-инсуда тIадаб буго балугълъиялде вахарав жидерго вас урологандрологасухъеги вачун, гьесул жинсияб лагаялъул сахлъиялъул хал гьабизе.
