Басриялъул бакIалда цIияб

 

    Бича-хисиялъул ва кванагьекъеялъул бакIал рагьулел рукIиналъул гурони, цо щиб бугониги гьабулеб ва гIуцIулеб производствоялъул пред­приятие рагьиялъул хабар къанагIатги рагIуларо. Гьеле гьединал, ай къанагIатазда гьоркьоб буго Каспийск шагьаралда аскIоб, «Уйташ» инвестмайданалда хIалтIизе биччараб, басрияб, хвараб пленкаги бакIарун, гьелъул гранулал гьарулеб «ДагПолимер» завод. 2020 соналда Дагъистаналъул экономикаялъул бищун кIвар бугеб 10 лъугьабахъи­налда гьоркьоб тIоцебесеб бакIги ккун букIана гьелъ.

   Гьенире щварал ниж дандчIвана заводалъул генералияв директор, Шамил районалъул КъахIиса МухIамадов ГIарипгун ва гьабуна гьеди­наб гарачIвари.

 

 

    -ГIарип, бокьилаан заводалъул аслияб хIалтIул хIакъалъулъ би­цани…

    Заводалъул аслияб хIалтIи кко­ла басрияб, ай хIалтIизабураб полиэтиленалъул пленкаги бакIарун, гьеб батIибатIиял тайпабаздеги бикьун, чурун, бацIцIад гьабун, хъурун, къачIан (гIагашагарго 10гIанасеб операция гьабула) гьелъул гIисинал гранулал гьари. Гьезул нижеца гьа­була цIияб пленка, рогIрал ва пласт­массалъул цIарагI гьабизе босун уна цоги гIуцIабазги. Республикаял­да цIакъго гIемераб, ай лъицаниги хIалтIизабулареб пленка букIинги, промышленнияб къагIидаялда гьеб къачIалеб цониги предприятие гьечIеблъиги хIисабалде босун, гъоркьиса нижеца хIалтIизе биччана 21 чиясе хIалтIизе бакI бугеб завод.

    -Лъил квербакъиялдалъун гьеб бараб?

    Гьеб баялъе кумек гьабуна пача­лихъалъ. Кинабго хIалтIи гIуцIана ва нухда бачана ДРялъул Экономикаялъул ва территориалияб цебетIеялъул министерствоялда, Каспийск ша­гьаралъул администрациялда ва нижер заводалда гьоркьоб хъвараб къотIикъаялда рекъон. Каспийск ша­гьаралъул администрациялъ нижее кьуна (тендералдаги гIахьаллъун) цо гектар ракьалъул. «Даглизингфонд» гIуцIиялъул кумекалдалъун босана гIемерисеб оборудование. Мина ба­ялъул иш тIубана нижецаго.

   Заводалда хIалтIизе лъураб гIемерисеб алаткъайи буго Китаял­да гьабураб. Гьеб Европаялъулаздаса къурабги гьечIо.

    -Кин данде гьабулеб басри­яб пленка? Гьеб къачIаялъе хи­мия хIалтIизабизе кколищ, ай тIабигIаталъе заралияб производ­ство бугищ гьаб? ХIадур гьабураб продукция бичун бажарулищ?

    Нижер руго гьеб бакIарулел хIалтIухъаби. Руго бакIарун нижехъе босун рачIунелги, ай 1520 гъурщиде килограмм гьабун. Нижер произ­водствоялда химиялъул препаратал хIалтIизаруларо, гранулаби гьарула басрияб пленка цIикIкIараб хин­лъиялъ биинабун. ТIабигIаталъеги кинабгIаги зарал гьечIо. Гьелъул гIаксалда, нуснус соназ ракьулъ турулареб, кисакибго хъублъи тIибитIизабулеб басрияб пленка бакIариялдалъун нижеца тIабигIат цIуниялъулъ лъола хасаб бутIа.

    Гьаб заманалда бокьараб къайи гьаби, къватIибе биччай гIемерго бигьаяб буго гьеб бичиялдаса. ГьабсагIаталда продукция бичиялъул цIикIкIараб къварилъи гьечIо. Нилъ­ер республикаялда ва мадугьалихъ ругел регионазда гIезегIан руго рогIрал ва пластикалъул цогидал тIагIелал гьарулел предприятиял. Гьелда рекъон буго нижер гранулазул тIалабги.

 

 -Щиб жо кколеб нуж хIалтIулел ругеб инвестициялъулаб майдан?

 

    Гьаб ккола жидерго цIияб про­изводство байбихьизе бокьарал гIадамазе пачалихъалъ хас гьабун гIуцIараб майдан. Гьанибго гьабун буго налогазул рахъалъ бигьалъа­би ругеб, ишалъул чиясе санагIатаб «Территория опережающего соци­альноэкономического развития» абураб авалги.

    -Пачалихъалъ гьеб щиб мурад­гун гIуцIараб жо?

   -ТIоцебесеб иргаялда, гIадамазе хIалтIи букIине. КIиабизе, налога­зул рахъалъ бигьалъаби чIезарун руго 10 соналъул болжалалда. Гьел­даса хадуб, цIияб предприятие къу­ватаблъун лъугьараб, гьелъул хIал щулалъараб заманалда пачалихъал­да кIвезе буго налогалги цIикIкIун ракIаризе.

 

  Гьаб инвестмайдан гIуцIун буго чанго сон. ЦохIо нижер завод ккола тIаде росарал ишалги тIуран, киналго шартIалги цIунун тIоцебе гьаб майданалда хIалтIизе байби­хьараб предприятие. Гьединлъи­дал мустахIикълъана тIадегIанаб къиматалъеги.

 

     -Хадубккун щиб гьабизе ракIалда бу­геб?

Бугелда гIей гьабун чIани, чIун хутIула. Ишалъулав чи кидаго вукIине ккола цIияб жо балагьулев, лъазабулев, цевехун унев. Нижедаги ракIалда буго батIибатIияб тайпаялъул плен­ка къватIибе биччазе, гранулазул гьабулеб кинабго продукция гьанибго хIадуризе.

 

   ГIабаш ГIАБАШИЛОВ